MEKANDA ADALET DERNEĞİ - ORDU ÇEVRE DERNEĞİ
Ordu Çevre Derneği (ORÇEV) ve Mekanda Adalet Derneği (MAD) olarak 2018’in Temmuz ayında “çevresel adalet yürüyüşü” adını verdiğimiz, Ordu sahilinden başlayıp Melet Havzası boyunca suyun izini sürdüğümüz bir saha gezisi gerçekleştirdik. Hukukçular, gazeteciler, şehir plancıları, mimarlar, sosyal bilimciler, grafik tasarımcı, fotoğrafçı, belgesel sinemacı ve doğa korumacılardan oluşan kalabalık ekibimiz üç gün boyunca çevre sorunlarının yaşandığı alanlarda incelemelerde bulundu ve doğa tahribatını kayıt altına aldı.
ORÇEV, Ordu’nun ekolojik çeşitliliğinin korunarak gelecek kuşaklara aktarılması için çalışıyor. Bunun için ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak, gerekli gördüğü önerileri yetkili makamlara iletmek, doğa koruma amacıyla dava açmak, açılmış davalara müdahil olmak gibi yöntemleri kullanıyor. MAD ise İstanbul merkezli olmasına rağmen, İstanbul’un ötesinde adil, demokratik, ekolojik kent ve kırsal mekanlarda yaşama hedefiyle disiplinler-arası çalışmalar gerçekleştiriyor; yenilikçi, nitelikli ve kamusal bilgiyi üretip paylaşıyor.
Sağlıklı ve güvenli bir çevre nasıl kurulur ve nasıl korunur meselesini dert edinen bu iki sivil toplum kuruluşunun dayanışma içinde gerçekleştirdiği bu çalışma birçok açıdan değerliydi. Öncelikle bu gezide kent ve kırda yaşanan çevre sorunları bir bütün olarak ele alındı. Başta HES’ler olmak üzere taş ocağı, maden ve yol projelerinin çevresel etkisi tekil proje bazında değil, Havza boyunca baştan sona bütünleşik olarak incelendi. Farklı mesleki disiplinlerden gelen insanların çevre sorunlarını birlikte düşünmeleri ve disiplinler-arası üretimlerde bulunmaları sağlandı.
İlk gün Ordu sahilinin batı yakasında, Düzmahalle’de bulunan kilisenin önünde yer alan liman alanından başlayıp Melet Irmağı’nın döküldüğü noktaya kadar yaklaşık 15 kilometre boyunca devam ettik. Liman ve sahil dolgusuna dair yapılan imar planı tadilatlarını, yasadışı dolgu alanlarını, belediye tarafından yapılan sahildeki rekreasyon ve park alanlarını, otoparka dönüştürülen spor alanlarını inceledik. İkinci gün kaldığımız yerden, yani Melet Irmağı’nın denize döküldüğü noktadan başlayıp Ordu’nun en büyük su havzasını aşağıdan yukarıya doğru, “suyun gözü”ne ulaşmaya çalışarak iki gün boyunca kat ettik.
Bu gezinin çıktılarından biri olan okuduğunuz bu yayında da araştırma, haritalama, görsel arşiv oluşturma gibi amaçlar doğrultusunda, analog ve dijital verileri yenilikçi bir şekilde birlikte sunuyoruz. Yayının içinde bulacağınız harita üzerinde bulunan QR kodları, mobil cihazınıza indireceğiniz bir kod okuyucu uygulaması ile okutup, haritadaki lokasyonda çekilen videoyu izleyebilirsiniz.
Bu yayında, Ordu için hayati öneme sahip bir havzada yer alan baraj ve HES, taş ocağı, maden, duble yol, tünel gibi projelerin çevresel etkisi ve bahsi geçen projelerin şantiyelerine terk edilmiş, yol boyunca karşımıza çıkan köpekler anlatılmaktadır. Melet’i ve onu oluşturan irili ufaklı küçük kollarını gezerken, bu derelerin üzerinde yer alan su yapıları ile havzanın tümünde insan eliyle yapılmış diğer yapıların kaydını tutarken amacımız havza üzerine bütünleşik olarak düşünmek ve görünen yüzün ötesini anlatmaktı. “Bütünleşik havza yıkımı”nın kaydını gidenin ardından ağıt yakmak için değil, kentsel ve kırsal mekanda verilen adalet mücadelelerinin çoğalıp büyümesi dileğiyle tutup sizlerle paylaşıyoruz.